निषेधाज्ञा खुलेपछि सुरक्षित भएर कसरी काम गर्ने, डा. रवीन्द्र पाण्डेको सुझाव पढ्नुहोस्

निषेधाज्ञा खुकुलो बनाएको कोरोना संक्रमण घटेर होइन, नागरिकको दैनिकी सहज बनाउन हो

डा. रवीन्द्र पाण्डे २०७७ भदौ २५ गते १३:१३

डा. रवीन्द्र पाण्डे, जनस्वास्थ्यविद्

सरकारले काठमाडौं उपत्याकामा निषेधाज्ञा खुकुलो बनाएको छ ।

यो निर्णय आम जनताको पक्षमा छ । हामीले बुझ्नुपर्छ कि निषेधाज्ञा खुकुलो बनाएको कोरोना संक्रमण घटेर होइन । आम जनतालाई आर्थिक, सामाजिक तथा मनोवैज्ञानिक भार परेको कारण निषेधाज्ञा खुकुलो भएको हो ।

कोरोनाबाट जोगिने र आफ्नो दैनिक जनजीवन सहज बनाउने ‘बल’ सरकारले अब हाम्रो हातमा दिएको छ । यस्तो अवस्थामा सुरक्षित भएर कसरी आफ्नो दैनिकीमा फर्किने ? मेरो विचारमा निम्नलिखित उपायहरु अवलम्बन गर्यौं भने सायद हामी करोनालाई जित्दै अगाडि बढ्न सक्छौं कि !

केही उपाय र सुझावहरु–

बालबालिका, ज्येष्ठ नागरिक तथा दीर्घरोग भएका व्यक्तिहरु घरभित्र बस्ने । सकभर घरभित्र पनि छुट्टै कोठामा बस्ने । काम गर्न बाहिर जाने व्यक्तिसँग दूरी कायम गर्ने । कुरा गर्दा मास्क लगाउने ।

मर्निङ वाक वा इभिनिंग वाक घरमै गर्ने ।

निषेधाज्ञा खुल्यो भनेर बिनाकाम घरबाहिर नजाने । घरबाहिर जति छोटो समय बितायो त्यति धेरै सुरक्षित हुने सम्भावना धेरै हुन्छ ।

घरबाहिर निस्कँदा अनिबार्य रुपमा सहि तरीकाले मास्क लगाउने । सम्भव भएसम्म २ मिटरको दूरी कायम गर्ने । भीडभाडमा नजाने । भीडभाड नगर्ने ।

सार्वजनिक यातायात प्रयोग गर्दा मास्क तथा पंञ्जा लगाउने । स्यानिटाइजरले हात सफा गरिरहने । बिशेष सतर्क हुने ।

हरेक पसलले व्यक्तिगत दूरी कायम हुनेगरी काउन्टरको व्यवस्थापन गर्ने । मास्क नलगाएका ग्राहकलाई मास्क दिने । सबैका लागि ठूलो स्यानिटाइजर राख्ने । झ्यालढोका खोलेर भेन्टिलेसनको प्रत्याभूति गर्ने ।

सकभर हरेक पसलमा परल मूल्यमा सस्तो मास्क तथा स्यानिटाइजर बिक्रीवितरण गर्न राख्ने ।

सामान किन्दा धेरै छान्ने काम नगर्ने । किनमेलको लिस्ट घरमै बनाएर जाने । पसलहरुमा एकदम छोटो समय बिताउने । जति लामो समय पसलभित्र वा बसभित्र बस्यौं, त्यति नै जोखिम हुन्छ ।

ग्राहक व्यवस्थापन कुशल ढंगले गर्ने । भीडभाड नगराउने ।

पसल र हरेक सामान संक्रमणरहित बनाउने ।

चियापसल, कफीसप तथा पसलमा साथीहरुसँगै बस्ने, गफ गर्ने, चुरोट खाने, सुर्ती मोलेर बाँड्ने, थुक्ने जस्ता काम नगर्ने ।

कुन व्यक्ति संक्रमित छ, कुन व्यक्ति छैन भन्ने अनुहार, सम्बन्ध, शिक्षा, पद आदि हेरेर थाहा हुँदैन । हरेक व्यक्तिसँग सुरक्षित व्यवहार गर्ने ।

सामान किन्दा धेरै छान्ने काम नगर्ने । किनमेलको लिस्ट घरमै बनाएर जाने । पसलहरुमा एकदम छोटो समय बिताउने । जति लामो समय पसलभित्र वा बसभित्र बस्यौं, त्यति नै जोखिम हुन्छ ।

सकभर तरकारी बजारबाट तरकारी नकिन्ने । घर नजिकको पसलबाट किन्ने । बसेर छान्ने, छाम्ने काम नगर्ने ।

डिपार्टमेन्टल स्टोर तथा सपिंग मलमा पर्याप्त भेन्टिलेसन हुँदैन । तसर्थ आफूले बनाएको लिस्ट अनुसार फटाफट किनेर बाहिरिने । लामो समय नबिताउने ।

भोको, मास्क किन्न नसकेको तथा समस्यामा परेका व्यक्तिलाई सक्दो सहयोग गरेर पूण्य कमाउने । कमाउने कुरा पैसासँग मात्र जोडिएको हुँदैन । पूण्यभन्दा ठूलो कमाइ अरु केही हुँदैन ।

बैंक, कर कार्यालय, वडा कार्यालय, यातायात कार्यालय, मालपोत, विद्युत् आदि जनसम्पर्कका कार्यालयले हरेक बैंकका हरेक शाखाबाट भुक्तानी गर्न मिल्ने व्यवस्था मिलाउने । क्यासलेस लेनदेनलाई प्रेरित गर्ने । टाइम कार्ड लागू गरेर भीड नियन्त्रण गर्ने, फाइललाई डिजिटल बनाउने ।

रुघाखोकी, ज्वरो वा अन्य स्वास्थ्य समस्या भए घरमै आराम गर्ने । बिरामी हुँदा आफूले अरुलाई सार्ने मात्र होइन अरुको संक्रमण आफूलाई छिटो सर्ने खतरा पनि हुन्छ ।

सकभर पानी, खाजा घरबाट लिएर जाने वा सफा र झ्यालहरु धेरै भएको रेस्टुराँमा सुरक्षित रुपमा खाने ।

आफ्नो पसल जति धेरै सफा गरिन्छ, जति धेरै मापदण्ड पुर्याएर सञ्चालन गरिन्छ तथा जति धेरै आफ्ना कामदारलाई सफा बनाइन्छ । त्यति धेरै चल्छ । यो सुत्र सबैले अपनाउने ।

कामबाट घरमा आएपछि मास्क, चस्मा, झोला, बाहिरी कपडा आदिलाई छुट्टै ठाउँमा राख्ने, नुहाउने अनि मात्र परिवारसँग घुलमिल हुने ।

ग्राहकलाई सुरक्षित बनाउनु हरेक व्यवसायीको दायित्व हो ।

हामी सबैले जनस्वास्थ्यका मापदण्ड अबलम्बन गर्यौं भने संक्रमण घट्दै जान्छ । संक्रमण घटेपछि लकडाउन वा निषेधाज्ञा हुँदैन । हामी पनि सुरक्षित हुन्छौं ।